Η σύγχρονη ιστορία του τουρισμού στην Αμοργό μέσα από τη ζωή δύο σημαντικών οικογενειών


Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Αν θελήσουμε να εξετάσουμε την εμφάνιση του τουριστικού φαινομένου στο Αιγαίο και τις Κυκλάδες, αυτόματα η σκέψη μας στρέφεται στη σύγχρονη μεταπολεμική περίοδο. Διότι υπήρξε όντως ραγδαία άνοδος των τουριστών στη χώρα μας μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Αν επιθυμούμε όμως να είμαστε αντικειμενικοί, θα πρέπει να ανατρέξουμε ιστορικά αρκετά πριν από τον 20ο αιώνα.

H λέξη τουρισµός πρωτοεμφανίζεται στις αρχές του 19ου αιώνα, αλλά η δραστηριότητα που υποδηλώνει δεν είναι τόσο πρόσφατη. Αυτή εξελίχθηκε παράλληλα µε τα στάδια που διαµόρφωσαν την ανθρωπότητα κατά τη διάρκεια των τελευταίων αιώνων.


Χάρτης της Αμοργού – 1688

Το περιηγητικό ρεύμα
Στην αρχή του ευρωπαϊκού περιηγητικού ρεύματος (16ος- αρχές 17ου αι.), ο ταξιδιώτης συνθέτει για τους τόπους και τους ανθρώπους αμυδρές νησίδες πραγματικότητας. Βλέπει, γράφει, απεικονίζει γιατί απλώς «κοιτά αλλά δεν βλέπει». Δεν μπορεί ακόμα να δει κάτι πέρα από αυτό που φέρει μέσα του, πνευματικά και συναισθηματικά. Σταδιακά ο Δυτικός άνθρωπος αντιμετωπίζει με περισσότερη ευαισθησία και γνώση το παρελθόν αλλά και καθετί καινούργιο.

Τα δρομολόγια των Δυτικοευρωπαίων περιηγητών προς την Ελλάδα (15ος – 20ός αιώνας) έχουν μια συνεχή ροή. Η επιλογή των δρομολογίων εδράζεται στην ανάγνωση έργων της αρχαίας, ελληνικής και λατινικής γραμματείας, προγενέστερων ταξιδιωτικών αφηγήσεων καθώς και λογοτεχνικών έργων.

Ανάμεσα στους προορισμούς που επιλέγουν στον ελλαδικό χώρο είναι και οι Κυκλάδες, καθώς με την ομορφιά τους και τα αξιοθέατά τους, το άγριο του τοπίου και την απλότητα των κατοίκων, προσφέρουν πολλές συγκινήσεις στον επισκέπτη.

Μεταξύ αυτών ξεχωρίζει η Αμοργός με την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και την μυστηριώδη ομορφιά της που ανοίγει την αγκαλιά της στον ξένο.

Ήδη στην αρχαιότητα η άνθησή της οφειλόταν στη στρατηγική της θέση και στο εύχρηστο λιμάνι των Καταπόλων. Λιμάνι που κατέστησε την Αμοργό βολικό σκαλοπάτι στο σταυροδρόμι μεταξύ του Αιγαίου και της μικρασιατικής ακτής, της Ικαρίας και της Κρήτης.

Είναι το ανατολικότερο νησί των Κυκλάδων και με το μακρόστενο σχήμα της μοιάζει να προστατεύει τις ανατολικές Μικρές Κυκλάδες.


Γυναίκες που γνέθουν – 1935

Κυκλαδικά ειδώλια
Ίχνη αρχαίου κυκλαδικού πολιτισμού ανακαλύφθηκαν εδώ το 1850 από τον Γερμανό αρχαιολόγο Λούντβιχ Ρος, ο οποίος εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα μαζί με την Αυλή του πρώτου Έλληνα βασιλέα, του Όθωνα, γιου του μετέπειτα βασιλέως της Βαυαρίας και φιλέλληνα Λουδοβίκου Α’. Τα κύρια ευρήματά του ήταν κυκλαδικά ειδώλια, μικρά μαρμάρινα αγαλματίδια.

Η Αμοργός έγινε γνωστή στους Ευρωπαίους περιηγητές του 17ου και 18ου αιώνα ακριβώς χάρη στα αγαλματίδια αυτά. Σήμερα μερικά εκτίθενται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, ενώ άλλα, τα οποία εγκατέλειψαν την Ελλάδα είτε ως λεία αρχαιοκαπήλων, είτε διακινούμενα από εμπόρους αρχαιοτήτων, είτε βγαλμένα λαθραία από Ευρωπαίους διπλωμάτες στην Υψηλή Πύλη, τώρα αποτελούν μέρος των συλλογών μεγάλων μουσείων του εξωτερικού.


Το κάστρο της Χώρας

Οι βρικόλακες που μάζευαν φάβα
Χαρακτηριστικά, ένας περιηγητής, ο Γάλλος ιερωμένος Francois Richard το 1650 αναφέρει «στις δοξασίες περί βρικολάκων» ένα γεγονός που σήμερα θα μας φανεί πολύ αφελές και ευτράπελο:

“Έμαθα από ένα αξιόπιστο πρόσωπο πως στην Αμοργό αυτοί οι βρικόλακες έχουν τόσο αποχαλινωθεί, που δεν τρέχουν μονάχα εδώ κι εκεί τις νύχτες αλλά παρουσιάζονται και μέρα μεσημέρι πολλές φορές πέντε μαζί στα χωράφια και μαζεύουν φάβα. Ήθελα να έλθουν εδώ μερικοί από τους δικούς μας τους άθεους της Γαλλίας, όχι για ν’ ακούσουν αλλά για να δουν με τα μάτια τους στο φως της ημέρας και να βεβαιωθούν πόσο άδικο έχουν που πιστεύουν ότι σαν πεθαίνει ο άνθρωπος όλα πεθαίνουν μαζί του”.

Τόπος εξορίας
Από το μαγευτικό νησί των Κυκλάδων πέρασαν πολλοί: πειρατές και περιηγητές των περασμένων αιώνων, χίπις του ’70 που κατασκήνωναν στο Λακκί, νησιώτες που ζητούσαν χρησμούς από το «λάλον ύδωρ» του Αϊ-Γιώργη του Βαλσαμίτη.

Σε διάφορες δε ιστορικές περιόδους, από την αρχαιότητα έως την περίοδο της δικτατορίας, η Αμοργός χρησιμοποιείται και ως τόπος εξορίας από την εκάστοτε εξουσία. Ενδεικτικά, τον Αύγουστο του 1968, ο Γεώργιος Μυλωνάς, ηγετικό στέλεχος της Ένωσης Κέντρου, πρώην υπουργός και μέλος της παράνομης αντιστασιακής οργάνωσης Δημοκρατική Άμυνα, συλλαμβάνεται και εκτοπίζεται στην Αμοργό.

Ο Ελύτης
Αυτό το απίστευτα ποικιλόμορφο νησί, όμως, που γνωρίζοντάς το κανείς αιχμαλωτίζει την καρδιά και το μυαλό του, είναι ικανό να δημιουργήσει αλησμόνητες αναμνήσεις που διαρκούν στο χρόνο.

Ο Οδυσσέας Ελύτης εμπνεύστηκε από το νησί για το ποίημά του Το Άξιον εστί, στο οποίο, σαν σε εκκλησιαστικό ύμνο, αντηχεί η επωδός: «Άξιον εστί η Αμοργός».


Μονή Χοζοβιώτισσας – 1919

Παραθερισμός
Πώς όμως ξεκίνησε η ιστορία του σύγχρονου τουρισμού στην Αμοργό; Το 1956 ο Μικές Δεσποτίδης έχτισε το ξενοδοχείο «Μικές», με περίπου δέκα δωμάτια, όταν ακόμα στην Αιγιάλη δεν υπήρχε ούτε λιμάνι, ούτε αυτοκίνητα, ούτε ηλεκτρικό ρεύμα. Σ’ αυτό το ξενοδοχείο παραθέριζαν λίγοι αλλά εκλεκτοί Αθηναίοι «αριστοκράτες».

Τη δεκαετία του 1960 η ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας στην Ελλάδα ήταν ακόμη στα σπάργανα. Στην Αμοργό ωστόσο ένας καινοτόμος νέος οικογενειάρχης έφερε την επανάσταση. Γραμματικός στην Κοινότητα Θολαρίων στο επάγγελμα, ο Μιχάλης Γαβάλας έμαθε να κτίζει μόνος του, με τη βοήθεια της γυναίκας του Καλλιόπης. Σκόπευε να σπουδάσει μηχανικός, αλλά τον εμπόδισε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Ο Μιχάλης Γαβαλάς
Κομβικό και καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του τουρισμού στο νησί διαδραμάτισε η οικογένεια Γαβαλά. Συγκεκριμένα ο Μιχάλης Γαβαλάς περίπου το 1960 έχτισε στον όρμο της Αιγιάλης ένα μικρό κουκλίστικο δωμάτιο. Προοριζόταν για τη φιλοξενία της αδελφής του Ευαγγελίας, που ερχόταν να τους επισκεφθεί κάθε καλοκαίρι από την Αλεξανδρούπολη όπου διέμενε μόνιμα. Σε αυτό το δωμάτιο προστέθηκε μια εξωτερική τουαλέτα και ντουζιέρα.

Κατόπιν κάθε χρόνο έχτιζε και δύο δωμάτια με μπάνιο. Έτσι ο Μιχάλης και η σύζυγός του Καλλιόπη Γαβαλά ξεκίνησαν τη λειτουργία του ξενοδοχείου τους τη δεκαετία του 1960. Κάτω από τον καταγάλανο ουρανό, επάνω στην πεντακάθαρη παραλία με τα κρυστάλλινα νερά, σε έναν χώρο γεμάτο λουλούδια και δέντρα, δημιούργησαν έναν μικρό παράδεισο που απαρτιζόταν από σπιτάκια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.

Τα καράβια
Κάθε αρχή και δύσκολη. Αυτή η αρχή όμως είχε έναν παραπάνω βαθμό δυσκολίας, καθότι το νησί στερείτο παντελώς των απαραίτητων υποδομών.

Δύο καράβια συνέδεαν το νησί με το επίνειο του Πειραιά. Το πρώτο ήταν το «Μοσχάνθη», ένα από τα πιο γνωστά πλοία τα μεταπολεμικά χρόνια στις γραμμές των Κυκλάδων. Το «Μοσχάνθη» ναυπηγήθηκε το 1913 στη Σκωτία ως θαλαμηγός. Αμέσως μετά τον πόλεμο μετασκευάστηκε σε επιβατηγό και το 1947 αγοράστηκε από τον εφοπλιστή Ιωάννη Τόγια, οπότε πήρε και το όνομα «Μοσχάνθη». Δρομολογήθηκε αρχικά από τον Πειραιά προς τις νότιες Κυκλάδες και μετά το 1960 από τη Ραφήνα προς Κάρυστο, Άνδρο, Τήνο, Μύκονο. Διαλύθηκε στο Πέραμα το 1968.

Ένα ακόμη πλοίο ήταν η «Ευαγγελίστρια», πρώην πολεμικό πλοίο συνοδείας, με πρώτο όνομα «Δέσποινα», που αγοράστηκε το 1947. Πουλήθηκε το 1969 στην «Ατμοπλοΐα Φουστάνου» και ταξίδεψε μέχρι το 1975, οπότε παροπλίστηκε στη Σαλαμίνα και διαλύθηκε το 1980.

Η διάρκεια του ταξιδιού από Πειραιά για Αμοργό ήταν περίπου 24 με 36 ώρες αν το δρομολόγιο ήταν «του γύρου», δηλαδή αν έπιανε σε πολλά νησιά. Η ταχύτητα του πλοίου «Μοσχάνθη» ήταν λίγο μεγαλύτερη από δέκα μίλια. Εκείνη την εποχή οι επιβάτες κατέβαιναν από το πλοίο με βάρκες για να φτάσουν στο νησί. Το «Μοσχάνθη» ήταν τόσο χαμηλό, που όταν έφτανε στο λιμάνι οι επιβάτες χρησιμοποιούσαν, για να φτάσουν στις βάρκες, μια σκάλα που είχε μόνο τέσσερα σκαλοπάτια…

Από αυτές τις βάρκες άρχισαν σιγά σιγά να κατεβαίνουν Γάλλοι, Γερμανοί και Βέλγοι επισκέπτες που ερευνούσαν για μεταλλεία. Ακόμη υπήρχαν Ευρωπαίοι αρχαιολόγοι, βοτανολόγοι, φυσιοδίφες.

Οι ξένοι τουρίστες έφταναν μία φορά την εβδομάδα στην Αμοργό.

Υπήρχε κι ένα καράβι που το έλεγαν “Μιαούλης” και ταξίδευε στην άγονη γραμμή. Πειραιάς, Δονούσα, Αιγιάλη, Κατάπολα, Νίσυρος. Για να πιάσει Αιγιάλη, το πλοίο έκανε ώρες ατέλειωτες, ξέχωρα από τις πολύωρες καθυστερήσεις στο λιμάνι του Πειραιά.

Οι πρώτοι τουρίστες
Οι πρώτοι Έλληνες τουρίστες που έφτασαν οργανωμένα ήταν υπάλληλοι της ΕΡΤ, του ΟΤΕ, της ΔΕΗ, συνταξιούχοι τραπεζικοί και άλλοι. Ήρθαν περιπατητές από τον Καναδά, Αυστραλοί φυσιολάτρες, Γάλλοι, Άγγλοι, Γερμανοί, Βέλγοι και Αμερικανοί.

Τα καράβια έφταναν στο λιμάνι μετά τις 11 τη νύχτα. Μπορεί στις 12 τα μεσάνυχτα, στη 1, ακόμη και πιο αργά, μέσα στο πυκνό σκοτάδι της νύχτας. Τότε έτρεχε η μεγάλη κόρη του Μιχάλη, η ικανότατη Ειρήνη, να υποδεχτεί τους ταξιδιώτες. Μ’ ένα γάιδαρο, υπό το φως των αστεριών και έχοντας σαν οδηγό το μοναδικό λουξ που έφεγγε στον ντόκο του λιμανιού, όπου έδεναν οι βάρκες οι οποίες παραλάμβαναν τους επιβάτες του καραβιού.

Οι Έλληνες παραθεριστές αρχικά έφερναν τα δικά τους κλινοσκεπάσματα και τις πετσέτες τους. Τα σεντόνια και τις πετσέτες τα έπλενε στο χέρι με νερό από το πηγάδι και πράσινο χωριάτικο σαπούνι η 13χρονη τότε Ειρήνη Γαβαλά (σήμερα Γιαννακοπούλου), η πρωτότοκη από τις πέντε κόρες του Μιχάλη Γαβαλά. Το πλυντήριο ήρθε πολύ αργότερα.


Παραδοσιακές στολές της Αμοργού – 1717

Το φαγητό
Το πρωινό σερβιριζόταν στο δίσκο από την ίδια την Ειρήνη στα δωμάτια. Ήταν ελληνικός καφές στα σερβίτσια της μαμάς Καλλιόπης, δροσερά φρεσκοκομμένα φρούτα από το περιβόλι, μοσχομυριστά σπιτικά παξιμάδια.

Το αμοργιανό παραδοσιακό πρωινό είναι η καλύτερη επιλογή για να ξεκινήσεις τη μέρα σου. Περιλαμβάνει τηγανιτά ή βραστά αβγά, βούτυρο κατσικίσιο, ψωμί και μέλι.

Ένα από τα δωμάτια, το πιο ευρύχωρο και το πιο κοντινό στη θάλασσα, μετατράπηκε γρήγορα σε ταβέρνα – εστιατόριο. Χωρίς ηλεκτρικό όμως γιατί ακόμα δεν είχε έρθει στο νησί. Παρ’ όλα αυτά ήταν άμεση ανάγκη οι πελάτες να γευματίζουν και να δειπνούν.

Το «φανάρι» προστάτευε τις τροφές από τα έντομα. Το πήλινο κανάτι με το νερό του επισκέπτη τοποθετείτο στο πρεβάζι του παραθύρου. Τα αναψυκτικά και οι μπίρες βυθίζονταν στο πηγάδι μέσα σε καλάθι ή δίχτυ για να δροσιστούν. Τα ψάρια έβγαιναν κατευθείαν από τη θάλασσα και έπαιρναν το δρόμο για το τηγάνι ή τη σχάρα στα κάρβουνα.

Για μεσημεριανό, ντάκος με φρέσκια μυζήθρα, φάβα, αλλά και κατσικάκι ψητό, μουσακάς, μπριάμ, γεμιστά, τυρόπιτες, όλα στον ξυλόφουρνο από τη νοικοκυρά κυρία Καλλιόπη. Όλα με υλικά από το δικό τους μποστάνι.

Στην αυλή έριχναν τη σκιά τους τα ψηλά δέντρα, πάνω στα οποία σκαρφάλωναν τα παιδιά και στα πόδια των πελατών απλωνόταν η καταγάλανη θάλασσα. Απολαυστικές διακοπές για οικογένειες, μοναχικούς και ρομαντικούς τουρίστες και ερωτευμένα ζευγάρια.

Το απόγευμα χάζι στο μοναδικό ηλιοβασίλεμα με συνοδευτικό παραδοσιακή ψημένη ρακή. Αυτό το μέρος διαδόθηκε γρήγορα ως το καταλληλότερο για χαλάρωση και θαλάσσια μπάνια.


Ο μύλος της Αιγιάλης – Φωτογραφία: catisart.gr

Το ψυγείο
Στη Γιάλη οι καλοκαιρινές αγάπες έσμιγαν με τα σμαραγδένια νερά του Αιγαίου, με τα σώματα που παραδίδονταν στο φως του ήλιου, με την αλμύρα του έρωτα στα χείλη, με τα φιλιά του φεγγαριού. Κι ύστερα, όλα χάνονταν στο μελτέμι της λήθης, αφήνοντας μια γλυκόπικρη γεύση τρικυμίας στην καρδιά.

Ο Μιχάλης Γαβαλάς δεν άργησε να φέρει αρχικά ένα ψυγείο πάγου στο Λακκί, λίγο αργότερα ένα ψυγείο πετρελαίου, κατόπιν ψυγείο γκαζιού και τα επόμενα χρόνια μια γεννήτρια ηλεκτρικού ρεύματος που λειτουργούσε για ορισμένες ώρες. Το ηλεκτρικό ρεύμα έφτασε στο νησί το 1987!

Απαραίτητος οδηγός για να περπατήσεις στα καλντερίμια ήταν μια λάμπα. Το λιγοστό φως αρκούσε όμως για ν’ ανακαλύψεις τις μύχιες σκέψεις σου, την αιωνιότητα του έρωτα για τη ζωή, τον παφλασμό του κύματος να χαϊδεύει τους παλμούς της καρδιάς σου.

Καλντερίμια
Την εποχή εκείνη δεν είχαν ανοίξει οι δρόμοι για τα τρία χωριά και δεν υπήρχε κανονικός δρόμος για τη Χώρα. Αξέχαστα ήταν τα καλντερίμια που οδηγούσαν στα τριγύρω χωριουδάκια. Πιο αλησμόνητη όμως ήταν η φιλοξενία των κατοίκων. Περνώντας από τα κατάλευκα σοκάκια στα Θολάρια, όλοι σε προσκαλούσαν για ένα κέρασμα με «ψημένη».

Εν τω μεταξύ οι Μικτές Ομάδες Μηχανημάτων Ανασυγκροτήσεως (Μ.Ο.Μ.Α.) έχουν ξεκινήσει την κατασκευή του οδικού δικτύου που συνδέει την Αμοργό με τα Κατάπολα, όπου είχε κατασκευαστεί και το εργοστάσιο της ΔΕΗ και να γίνει η ενεργειακή κάλυψη της περιοχής.

Η Αγγλίδα τουρίστρια
Ο Μιχάλης Γαβαλάς ήταν άνθρωπος πρωτοπόρος, με πνεύμα ευρύ και πολύ μπροστά για την εποχή του. Αντιλαμβάνεται γρήγορα την ανάγκη της μόρφωσης των θυγατέρων του και ιδιαίτερα τη γνώση μιας ξένης γλώσσας.

Τότε φτάνει στην Αμοργό μια Αγγλίδα τουρίστρια, δασκάλα και ελληνολάτρης, η Carolina Matthews. Ο Μιχάλης τής προτείνει να διδάξει αγγλικά αρχικά τη μεγάλη κόρη του Ειρήνη με αντάλλαγμα τη φιλοξενία του. Ακολουθούν και οι άλλες τέσσερις κόρες του, όλες εργατικές και δυναμικές, η Σοφία, η Νίκη, η Αργυρώ και η Ευδοκία Γαβαλά. Αυτά ήταν και τα πρώτα παιδιά που έμαθαν την Αγγλική στο νησί.

Σήμερα η Carolina Matthews είναι συγγραφέας και σήμερα ζει μεταξύ Λαγκάδας και Στρούμπου. Διαμένει για πάνω από πενήντα χρόνια στην Αμοργό όπου και αποκατέστησε δύο ιστορικές κατοικίες, με τη βοήθεια ντόπιων τεχνιτών. Έχει διδάξει σε τρεις γενιές παιδιών του νησιού αγγλικά, μεταξύ αυτών και την κόρη της Ειρήνης, Καλλιώβη Γιαννακοπούλου.

Η Γιάλη
Σταδιακά η Αιγιάλη, ή Γιάλη, όπως τη λένε οι ντόπιοι, κτισμένη στον μεγάλο αμμώδη όρμο που περιβάλλεται από το επιβλητικό όρος Κρίκελο και τα τρία χωριά (Ποταμός, Λαγκάδα, Θολάρια), γίνεται το δεύτερο λιμάνι του νησιού μετά τα Κατάπολα. Το ψαροχώρι αυτό (που δεν ταυτίζεται με την αρχαία Αιγιάλη, η οποία βρισκόταν κοντά στα Θολάρια) ήταν επίνειο του Ποταμού και είχε εύφορα περιβόλια, πολλά λιόδεντρα και χαμηλά άσπρα σπιτάκια. Αρχίζει να αναπτύσσεται τουριστικά και να μπαίνει ψηλά στη λίστα προτίμησης όσων αγαπούσαν τους ενδιαφέροντες προορισμούς.

Βλέποντας πως η Αιγιάλη αποκτά δημοφιλία, ο Μιχάλης Γαβαλάς αποδεικνύεται ανοιχτόμυαλος για άλλη μια φορά. Κατασκευάζει δεξαμενή ώστε να έχει επάρκεια νερού για το ξενοδοχείο του, που με τα χρόνια μετατρέπεται σε ένα λιλιπούτειο γραφικό χωριό. Τοποθετεί επίσης αντλία και μηχάνημα ποτίσματος για το λαχανόκηπό του, ώστε να καλύπτει τις ανάγκες του εστιατορίου «Λακκί».


Η Ειρήνη Γιαννακοπούλου με φόντο τον όρμο της Αιγιάλης

Η Ειρήνη και ο Νικήτας
Η Ειρήνη, εν τω μεταξύ, παντρεύεται τον Νικήτα Γιαννακόπουλο, συμπατριώτη της από τα Θολάρια, ύστερα από σφοδρό έρωτα. Ο Νικήτας είναι ήδη άριστος τεχνίτης επιπλοποιός κι έχει μάλιστα αρχίσει και την επιχειρηματική του δραστηριότητα στην Αθήνα, όταν και οι δύο υποκύπτουν στο «αμερικάνικο όνειρο».

Πρώτος μεταναστεύει ο Νικήτας το 1970, στο Νιου Τζέρσεϊ των ΗΠΑ και κατόπιν η Ειρήνη το 1972 αμέσως μετά την αποφοίτησή της από το εξατάξιο Γυμνάσιο. Η Ειρήνη λόγω μόρφωσης και καλής γνώσης των αγγλικών αναλαμβάνει τη γραμματειακή υποστήριξη της εκεί ελληνικής κοινότητας.

Παράλληλα και παρά τις αρχικές αντιξοότητες, το ζευγάρι προχωρά στις πρώτες του -μικρές αλλά ανθηρές- επιχειρηματικές δραστηριότητες στην αμερικανική μεγαλούπολη. Με τον καιρό οι δουλειές τους μεγαλώνουν και ταυτόχρονα αποκτούν τα παιδιά τους.


Τότε και Σήμερα: Ειρήνη Γιαννακοπούλου και Νικήτας Γιαννακόπουλος

Η επιστροφή
Αφού πετυχαίνουν στο εξωτερικό και δημιουργούν μια σεβαστή περιουσία, αποφασίζουν το 1982 να επιστρέψουν στην Ελλάδα, ώστε τα παιδιά τους να αποκτήσουν ελληνική παιδεία.

Στην αρχή κι ενώ είναι πλήρως αποκατεστημένοι οικονομικά, στηρίζουν την οικογενειακή επιχείρηση, το σημερινό «Lakki Village».

Είναι η εποχή που ολοκληρώνονται οι εργασίες του λιμανιού και η κατασκευή του δρόμου Κατάπολα – Αιγιάλη – Θολάρια.

Όταν λένε ότι οι Έλληνες είναι φιλόξενοι και ότι σε κάνουν να νιώθεις σαν στο σπίτι σου, σίγουρα μιλούν για άτομα σαν τον Νικήτα Γιαννακόπουλο. Άνθρωπος ανήσυχος και με ιδέες, προβλέπει τις τουριστικές ανάγκες της Αμοργού. Σε έναν περίπατό του στο νησί, ανηφορίζοντας προς τα Θολάρια, νιώθει σαν να αντικρίζει για πρώτη φορά την Αμοργό. Βλέπει την προικισμένη με απίθανες παραλίες γενέτειρά του, τα πεντακάθαρα γαλάζια νερά, τα αρχαία μονοπάτια, τις αρμονικές οροσειρές.

Το ξενοδοχείο
Άνθρωπος τολμηρός αποφασίζει να επενδύσει στην περιοχή της Αιγιάλης ανοίγοντας νέες προοπτικές και προλειαίνοντας το έδαφος για μελλοντικά εγχειρήματα.

Προτείνει λοιπόν στη σύζυγό του να χτίσουν ένα σύγχρονο ξενοδοχείο με θέα τον μαγευτικό όρμο της Αιγιάλης. Η Ειρήνη στην αρχή αντιδρά, κατόπιν όμως το σκέπτεται πιο ώριμα και συμφωνεί. Άλλωστε έχει κι αυτή το δαιμόνιο της επιχειρηματικότητας μέσα της. Επίσης υπάρχουν και τα παιδιά. Το μέλλον…

Οραματίζονται από κοινού μια ξενοδοχειακή μονάδα – ζωντανό οργανισμό που να μεταλλάσσεται και να αλλάζει, να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις των καιρών και να λειτουργεί εύρωστα. Γι’ αυτό και ορίζουν κατάλληλα τους άξονες βάσει των οποίων θα λάβουν χώρα αυτές οι προσαρμογές και οι εξελίξεις.

Ένα ξενοδοχείο με feelgood χαρακτήρα, με design δωμάτια και σουίτες, που να προσφέρει διαμονή με απέριττο ύφος, έξυπνες στυλιστικές ανατροπές και πρακτικές λεπτομέρειες μοναδικά σχεδιασμένες για το ξενοδοχείο. Με έμπνευση από την αμοργιανή παράδοση αλλά και προσφέροντας άνεση ακόμα και στον πιο απαιτητικό επισκέπτη.

Το ρίσκο
Μια τέτοιου είδους τεράστια επένδυση όμως απαιτεί και τεράστιο ρίσκο. Μόνο για την αγορά του οικοπέδου, την ανασκαφή και την οικοδομική άδεια δαπανάται σχεδόν το σύνολο της περιουσίας που με μόχθο και σκληρό αγώνα είχε αποκτηθεί στην Αμερική. Παρ’ όλα αυτά δεν καταθέτουν τα όπλα. Παίρνουν τραπεζικό δάνειο με επαχθείς όρους -επιτόκιο 29% – 36%. Γεγονός όμως που δεν τους γονατίζει. Διακυβεύονται πολλά για ένα νησί σχεδόν άγνωστο στον υψηλό τουρισμό και με ελάχιστες υποδομές. Η ανέγερση γίνεται μεταξύ 1990 και 1992. Τρία κτήρια, τριάντα δωμάτια, μια άνετη πισίνα και έργα υποδομής όπως γεωτρήσεις και δεξαμενές νερού.

Aegialis Hotel & Spα
Το Aegialis Hotel & Spα αναπτύσσεται γρήγορα και η φήμη του εξαπλώνεται. Αρχικά το ζευγάρι, όταν και όποτε χρειαστεί, αναλαμβάνει χρέη όλων των ειδικοτήτων. Ο Νικήτας Γιαννακόπουλος γίνεται σεφ, κηπουρός, συντηρητής, ξυλουργός, χτίστης, τεχνικός. Η Ειρήνη ρεσεψιονίστ, υπεύθυνη μάρκετινγκ, σοφέρ, σερβιτόρα και καμαριέρα. Εργάζονται άοκνα και αποτελεσματικά…

Κατορθώνουν να ανεβάσουν το ξενοδοχείο Aegialis Hotel & Spα από την κατηγορία των τριών αστέρων σε αυτή των πέντε αστέρων. Ένα ξενοδοχείο 5 αστέρων για τη μικρή Αμοργό είναι ήδη ένα μεγάλο επίτευγμα. Με τον καιρό τα δάνεια αποπληρώνονται πλήρως.

Το ξενοδοχείο Aegialis Hotel & Spα σήμερα προσφέρει εργασία σε πολλούς ντόπιους κατοίκους, όπως και σε εργαζόμενους από άλλες περιοχές της Ελλάδας ή από το εξωτερικό.

Ιδανικό για αποδράσεις χαλάρωσης και ευεξίας, το Aegialis Hotel & Spα προσφέρει εκπληκτικές εμπειρίες ολόκληρο το χρόνο στο νησί της Αμοργού. Από πεζοπορίες, αποδράσεις ευεξίας έως και διοργανώσεις γάμων.

Γνωστό πλέον και διακεκριμένο για την υψηλή ποιότητα υπηρεσιών του εδώ και 27 συναπτά έτη, το ξενοδοχείο Aegialis Hotel & Spa είναι το μόνο ξενοδοχείο 5 αστέρων στην Αμοργό. Είτε γι’ αυτούς που ψάχνουν μια ρομαντική απόδραση ως ζευγάρι είτε για όσους σχεδιάζουν τις καλοκαιρινές διακοπές με την οικογένειά τους, το Aegialis Hotel & Spa παρέχει μια μεγάλη ποικιλία δωματίων, από δίκλινα έως ευρύχωρες σουίτες. Όλα τα δωμάτια προσφέρουν καταπληκτική θέα προς το Αιγαίο και την παραλία της Αιγιάλης.

Το εστιατόριο “Αμβροσία”
Το ξενοδοχείο με την αγάπη του στην πλούσια πολιτισμική παράδοση επιδιώκει με κάθε θεμιτό τρόπο την προβολή του νησιού ανά τον κόσμο. Οι άνθρωποί του γνωρίζουν καλά πως μόνο τιμώντας τον τόπο τους θα πάνε όλοι μπροστά.

To 1993 ξεκίνησε και η λειτουργία του εστιατορίου “Αμβροσία”, με στόχο να ενθαρρύνει τους επισκέπτες του Aegialis Hotel & Spa να ανακαλύψουν την παραδοσιακή αμοργιανή κουζίνα και ταυτόχρονα να απολαύσουν διεθνή πιάτα.

Το εστιατόριο “Αμβροσία” είναι από τα πρώτα εστιατόρια στην Ελλάδα που πιστοποιήθηκε από την “Aegean Cuisine”, μία πρωτοβουλία η οποία αναγνωρίζει τις επιχειρήσεις που καταδεικνύουν την πλούσια γαστρονομική παράδοση του Αιγαίου και προσφέρουν τοπικά προϊόντα υψηλής ποιότητας.

Το εστιατόριο σε μόνιμη βάση φιλοξενεί εκθέσεις επώνυμων ζωγράφων, όπως του Γάλλου Michelle Constant, των Ελλήνων Βενιού και Φασιανού, της Ιωάννας Χαμάκου, της Πέτροβα, του Γερμανού Μatthias Bechly και άλλων. Η μεγάλη βεράντα του προσφέρει εκπληκτική θέα πάνω από τον κόλπο της Αιγιάλης και τα γύρω χωριά.

Λάλον Ύδωρ Spa – «Το νερό που μιλάει»
Στο Aegialis Hotel & Spa βρίσκεται και το φημισμένο Κέντρο Θαλασσοθεραπείας και Ομορφιάς Λάλον Ύδωρ Spa, που πήρε την ονομασία του από το αρχαίο υδρομαντείο το οποίο βρισκόταν στη σημερινή τοποθεσία του Αγίου Γεωργίου Βαλσαμίτη.

Με τις κλασικές μεθόδους Spa, προσφέρει αναζωογονητικές εμπειρίες, βασισμένες στις ιδιότητες του θαλασσινού νερού.

Συνδυάζει επίσης ανατολικές και δυτικές θεραπευτικές τέχνες, καθώς και θεραπείες από την Αρχαία Ελλάδα. Παρέχει θεραπείες στις οποίες χρησιμοποιούνται αγνά και φυσικά προϊόντα, ενώ πολλά από τα αρωματικά βότανα και ιάματα συλλέγονται προσεκτικά στην Αμοργό και αποτελούν την ιδανική βάση για τις αποτελεσματικές, αποκλειστικές αμοργιανές θεραπείες χαλάρωσης και ομορφιάς.

Το άρτια καταρτισμένο προσωπικό, η σαγηνευτική θέα από όλα τα σημεία του Spa, αλλά και το μαγευτικό περιβάλλον με τη βυζαντινή-κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική με τις καμάρες προσφέρουν τον ιδανικό συνδυασμό που χαρίζει ευεξία, ηρεμία και θετική ενέργεια.


Τρεις από τις εργαζόμενες του ξενοδοχείου Aegialis Hotel & Spa. Πάντα με πλατύ χαμόγελο και θετική διάθεση. Στη μέση η Άρτα Μάρκου. Φωτογραφία: Ειρήνη Γιαννακοπούλου

Άγονη γραμμή
Ο τουρισμός παγκοσμίως θεωρείται ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους κλάδους που συμβάλλει στην ανάπτυξη κρατών, οικονομικά, κοινωνικά, πολιτιστικά.

Αναμφίβολα η Αμοργός είναι το νησί των αντιθέσεων. Από τη μία τα βουνά και από την άλλη απότομες πλαγιές που καταλήγουν σε παραμυθένιες παραλίες με διαυγή νερά. Οι απότομες εναλλαγές του τοπίου συνεπαίρνουν τον επισκέπτη γεννώντας μέσα του πλήθος έντονων συναισθημάτων.

Στην Αμοργό θα γευτείτε τη φιλοξενία του απλού ανθρώπου, της οικογένειας, της νησιώτικης παράδοσης. Οι κάτοικοί της δοκιμάστηκαν για πολλά χρόνια καθώς είχε χαρακτηριστεί νησί της άγονης γραμμής. Στερήθηκαν την επικοινωνία και τώρα που το νησί αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς οι Αμοργιανοί απλόχερα χαρίζουν αξέχαστες στιγμές σε όσους επιλέγουν να τους επισκεφθούν. Είναι άνθρωποι καλόγνωμοι, πνευματώδεις, φιλότιμοι που παραμένουν αγνοί και αγαπούν τα πατροπαράδοτα έθιμά τους. Καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού αλλά και τον υπόλοιπο χρόνο διοργανώνουν πανηγύρια και αναβιώνουν συνήθειες που κρατούν από τα παλαιά.

Δεν επαναπαύονται σε όσα τους έχει χαρίσει η φύση αλλά αναζητούν συνεχώς νέες δραστηριότητες μέσω των οποίων θα αναδείξουν όλες τις ομορφιές του νησιού.

Διοργανώνουν τη γιορτή της ψημένης, του παστελιού, της μουσικής, αγώνες δρόμου, ημέρες γαστρονομίας Αμοργού, καταδυτικούς αγώνες και δράσεις που αγκαλιάζουν ντόπιους και τουρίστες.

Είδη τουρισμού
Το νησί προσφέρεται για πολλά από τα είδη του σύγχρονου τουρισμού:

  • Οικογενειακός τουρισμός
  • Θαλάσσιος τουρισμός
  • Λαογραφικός τουρισμός
  • Οικολογικός τουρισμός
  • Αρχαιολογικός τουρισμός
  • Ιαματικός τουρισμός
  • Μορφωτικός τουρισμός
  • Γαστρονομικός τουρισμός
  • Τουρισμός περιπέτειας
  • Συνεδριακός τουρισμός
  • Γαμήλιος τουρισμός
  • Θρησκευτικός τουρισμός
  • Πνευματικός – εναλλακτικός τουρισμός
  • Αθλητικός τουρισμός
  • Οινοτουρισμός
  • Φυσιολατρικός τουρισμός

Οι εμπειρίες της διαμονής
Στο Aegialis Hotel & Spa η διαμονή -αν το θελήσεις- θα έχει μια απίστευτη ποικιλία εμπειριών και δράσεων:

  • Γυμναστήριο πλήρως εξοπλισμένο, δύο πισίνες (εσωτερική και εξωτερική) με θαλασσινό νερό, σάουνα, υδρομασάζ, χαμάμ.
  • Τέσσερις αίθουσες γιόγκα με απρόσκοπτη θέα στη θάλασσα, που αποπνέουν ενεργειακό παλμό. Χώροι που προσφέρουν μια ζεν αίσθηση για υγεία και πρακτικές ευεξίας.
  • Επιδείξεις μαγειρικής. Διδαχτείτε πώς να φτιάχνετε φάβα, φαβατοκεφτέδες, κροκέτες λαχανικών, μεθυσμένα αμοργιανά και πολλά ακόμα νόστιμα αμοργιανά πιάτα.
  • Πεζοπορίες στα σηματοδοτημένα ιστορικά μονοπάτια για να εξερευνήσετε περπατώντας τις κρυμμένες γωνιές του νησιού.
  • Ελληνικές βραδιές με τη συνοδεία βιολιού και λαούτου για γλέντια με χορό και μουσική μέχρι πρωίας.
  • Βόλτες με τα χαριτωμένα γαϊδουράκια του νησιού που δίνουν την ευκαιρία να απολαύσετε την ομορφιά του νησιού με διαφορετικό τρόπο. Σημειωτέον ότι τα γαϊδουράκια της Αμοργού έχουν ποιοτική ζωή και δεν καταπονούνται. Αν είστε υπέρβαρος δεν θα σας επιτραπεί να τα χρησιμοποιήσετε.
  • Ξενάγηση με minivan ή minibus του ξενοδοχείου σε όλα τα φημισμένα αξιοθέατα του νησιού.
  • Περιπέτειες με μικρά σκάφη (tender boat), όπως αποδράσεις στη βραχονησίδα Νικουριά και σε κρυφές παραλίες.
  • Μαθήματα γευσιγνωσίας με ξεχωριστά κρασιά της κυκλαδίτικης περιοχής αλλά και από τα πιο γνωστά και παλαιότερα οινοποιεία της Ελλάδας. Τοπικός εμπειρογνώμονας σας βοηθά να ανακαλύψετε την ιστορία και τις αποχρώσεις 9 διαφορετικών ετικετών.
  • Καταδύσεις στο μυστηριώδη υποθαλάσσιο κόσμο του Αιγαίου. Με τη βοήθεια των έμπειρων εκπαιδευτών, θα εξερευνήσετε και θα ανακαλύψετε τα απέραντα βάθη και το μοναδικό βασίλειο της θάλασσας.
  • Μαθήματα παραδοσιακών χορών ύστερα από ένα ευχάριστο δείπνο. Σας δίνεται η ευκαιρία για αυθόρμητους χορούς όπως ο Κίτσος ή ο Συρτός. Μάθετε τα βήματα και λάβετε μέρος στις εορταστικές εκδηλώσεις ανακαλύπτοντας την τέχνη της ζωής.
  • Μαθήματα αγιογραφίας με τη βοήθεια εξειδικευμένου εικονογράφου ο οποίος δίνει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για το πνεύμα και τη λεπτότητα της τέχνης αυτής.
  • Geocaching, μια δημοφιλή σε όλο τον κόσμο ομαδική δραστηριότητα που εκτελείται σε φυσικούς χώρους.


Ο Νικήτας Γιαννακόπουλος στο μποστάνι του. Φωτογραφία: catisart.gr

Οι βιολογικοί κήποι
Ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου κ. Νικήτας, εμπλεκόμενος από την ηλικία των 7 ετών με τη γεωργική ζωή, έμαθε να αγαπά τη φύση και τις καλλιέργειες. Οι λαχανόκηποι που επιμελείται καλλιεργούνται εδώ και 15 χρόνια. Το Aegialis Hotel & Spa προσπαθεί να δώσει το καλύτερο στους επισκέπτες του, διατηρώντας ένα βιολογικό και υπεύθυνα συντηρημένο κήπο. Με γνώμονα το πάθος για τον ποιοτικό τουρισμό και την πραγματική επιθυμία να διατηρηθεί η παράδοση και η πολιτιστική κληρονομιά της Αμοργού, ο βιολογικός κήπος προσφέρει πολλά από τα φρούτα, τα λαχανικά και τα βότανα για την παρασκευή των γευμάτων στο ξενοδοχείο. Η φάβα, το ελαιόλαδο και το κρασί προέρχονται από τα οικογενειακά χωράφια.


Ο κος Νικήτας με μερικά από τα προϊόντα του περιβολιού του. Φωτογραφία: Ειρήνη Γιαννακοπούλου

Τοπική οικονομία
Για να στηρίξουν την τοπική οικονομία οι άνθρωποι του ξενοδοχείου ορισμένα προϊόντα τα προμηθεύονται από τους κατοίκους των γύρω χωριών: μαλακό άσπρο τυρί της Αμοργού, σκληρό τυρί Αμοργού (παρόμοιο με παρμεζάνα), αβγά, κοτόπουλο, χοιρινό και κατσικίσιο κρέας.

Παρθένα γη
Ο βιολογικός κήπος του Aegialis Hotel & Spa βρίσκεται εντός των χώρων του ξενοδοχείου. Ο κ. Νικήτας Γιαννακόπουλος επέλεξε συγκεκριμένα σημεία που δεν είχαν καλλιεργηθεί για σχεδόν 70 χρόνια. Όλη αυτή η παρθένα γη γύρω από το ξενοδοχείο είναι ιδανική για να διατηρηθεί ένας βιολογικός κήπος. Χάρη στην ποιότητα αυτή της γης, τα λαχανικά που φυτεύονται δεν χρειάζονται λιπάσματα, καθώς η μόνη τους και κύρια ανάγκη είναι το νερό. Έχοντας τον κήπο δίπλα στο ξενοδοχείο, παρέχεται μια καλή ευκαιρία στους επισκέπτες ώστε να γνωρίσουν όχι μόνο τα λουλούδια και τα λαχανικά της μεσογειακής γης, αλλά και πολλά διάσημα βότανα της Αμοργού.

Η Αμοργός προσφέρει άφθονη γη για την καλλιέργεια νόστιμων και υγιεινών προϊόντων. Οι υπεύθυνοι του ξενοδοχείου αποφάσισαν να περιορίσουν την εισαγωγή λαχανικών και φρούτων.

Πριν από μερικά χρόνια, οι άνθρωποι δεν είχαν άλλη επιλογή από το να παράγουν δικά τους προϊόντα στην πλούσια καλλιεργήσιμη Αμοργό. Το Aegialis Hotel & Spa αποφάσισε να πάει πίσω στο χρόνο και να χρησιμοποιήσει τις γνώσεις των γονέων και των παππούδων, για να προσφέρει υγιεινά και γευστικά αγαθά στους πελάτες.

  • Οι ελιές χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του φυσικού ελαιόλαδου.
  • Τα σταφύλια χρησιμοποιούνται επίσης για την παρασκευή ντόπιου κρασιού και για τη ρακή.

Συνέδριο «ΥΠΕΡΙΑ» και Φεστιβάλ Ταινιών Αμοργού
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Θολαρίων Αμοργού και το ξενοδοχείο Aegialis Hotel & Spa διοργανώνουν κάθε φθινόπωρο το Διεθνές Συνέδριο για τον Τουρισμό και Πολιτισμό Αμοργού «ΥΠΕΡΙΑ» και το Φεστιβάλ Ταινιών Αμοργού.

Στόχος του Συνεδρίου είναι η προβολή του πολιτισμού και του βιώσιμου τουρισμού της Αμοργού, η τοπική και διεθνής συντήρηση του περιβάλλοντος και η προώθηση της Αμοργού, των Κυκλάδων και της Ελλάδας.

Ο κύριος σκοπός του Φεστιβάλ Ταινιών Αμοργού είναι να δημιουργήσει μια διεθνή πλατφόρμα που θα ενθαρρύνει τον παγκόσμιο τουρισμό μέσω οπτικοακουστικών μέσων.

Ως τίτλος του Συνεδρίου επελέγη το «Υπέρια», που είναι ένα από τα αρχαία ονόματα της Αμοργού.

Η τρίτη γενιά
Αυτή τη στιγμή το ξενοδοχείο λειτουργεί εννέα μήνες το χρόνο. Επιτυχία που προήλθε από συμμετοχές του Aegialis Hotel & Spa στις μεγαλύτερες τουριστικές εκθέσεις της Ελλάδας και του εξωτερικού. Ως σοβαρή επιχείρηση επενδύει στη στρατηγική χρήση των νέων τεχνολογιών, στην καινοτομία και στη συνεχή εκπαίδευση και επιμόρφωση των στελεχών της.

Η αφοσίωση και το πάθος του ζεύγους Γιαννακοπούλου για την επιτυχημένη οικογενειακή επιχείρηση και για τον τόπο τους έχει μεταλαμπαδευτεί και στα παιδιά τους, Σταμάτη και Καλλιώβη. Διάδοχοι που έχουν τη θέληση, τις ικανότητες και την εκπαίδευση για τη δουλειά. Και τα δύο παιδιά έχουν κλίση προς την τέχνη του τουρισμού και ακολουθώντας το όραμα των γονιών τους ακολουθούν και τα δικά τους όνειρα.


Η γράφουσα Ειρήνη Αϊβαλιώτου με τον Νικήτα Γιαννακόπουλο (δεξιά) και τον δημοσιογράφο Παναγιώτη Μήλα, στο ξενοδοχείο Aegialis Hotel & Spa. Φωτογραφία: Ειρήνη Γιαννακοπούλου

Παραλειπόμενα
* Το όνομα της Αμοργού οφείλεται στην άμοργο (λινοκαλάμι), ένα θεραπευτικό βότανο που ευδοκιμεί στο νησί.

* Το νησί κέρδισε την καρδιά των κινηματογραφόφιλων το 1988 με το συγκινητικό φιλμ «Le Grand Bleu» («Aπέραντο Γαλάζιο») του Luc Besson, που χάρισε στην τέχνη υπέροχα πλάνα της Αμοργού μέσα από τη ζωή των δυτών. Έκτοτε οι επισκέπτες της είναι ξεχωριστοί, με την έννοια του περιηγητή που σέβεται το περιβάλλον.

* Τα μονοπάτια, μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ’80, αποτελούσαν τον βασικό τρόπο επικοινωνίας μεταξύ των περιοχών της Αμοργού. Σήμερα στην Αμοργό έχουν χαρτογραφηθεί και σηματοδοτηθεί τα 6 κύρια μονοπάτια της και έχει εκδοθεί ειδικός περιηγητικός οδηγός.

Εν κινήσει
Το ταξίδι στην Αμοργό σίγουρα θα σας ικανοποιήσει. Είναι ένα ταξίδι γοητευτικό και βαθύ, στοχαστικό, πέρα από συγκεκριμένες προσωπικές ή κοινωνικές επιταγές.

Η ιστορία του Aegialis Hotel & Spa είναι η ιστορία τριών γενεών που σέβονται ένα παρελθόν βαθιά ριζωμένο και εγγυώνται ένα λαμπρό μέλλον.

Τη στιγμή που αποφασίζω να σταματήσω αυτό εδώ το κείμενο σκέπτομαι πως δεν έχω πρόθεση να γράψω ένα τελεολογικό κείμενο, σαν τα μυθιστορήματα διάπλασης, αλλά ένα κείμενο με σημείο εκκίνησης. Διότι το ταξίδι και ο τουρισμός βρίσκονται πάντα σε κίνηση, συνεχίζουν να προχωράνε και η Αμοργός είναι πάντα εκεί και μας περιμένει.

  • Αρχική φωτογραφία: Νεαρές τουρίστριες φωτογραφίζουν το ηλιοβασίλεμα στο ξενοδοχείο Aegialis Hotel & Spa. Φωτογραφία: catisart.gr

Written by: Irini Aivalioti – Catisart.gr

Start typing and press Enter to search

We use cookies and other tracking technologies to improve your browsing experience on our site, show personalized content and targeted ads, analyze site traffic, and understand where our audience is coming from, according to our Cookie Policy and Privacy Policy. To find out more or to opt-out, please read our Cookie Policy.

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close